“Шығыс Қазақстанда жасалған” облыста не өндіріледі?

«Қазақстандажасалған» - бұл отандықөндірістіқолдаужөніндегіжалпыұлттық акция, оныңмақсаты Қазақстаназаматтарыныңотандық тауарларға, жұмыстар мен қызметтерге дегенсенімінарттыру, шығарылатын тауарларсанынұлғайтужәнеоларды халықарасындатанымалетуболып табылады.

ШығысҚазақстаноблысыныңаумағында 219 өнеркәсіптіккәсіпорынжәне 200-ден астамауылшаруашылығыөнімдерінқайтаөңдеужәнеазық-түлік пен мал азығынөндірубойыншашағынцехтаржұмысістейді. 2024 жылдыңбіріншіжартыжылдығындаолар 113,1 млрд.теңгегеазық-түлікөндірді.

Облыстағытамақжәнеқайтаөңдеуөнеркәсібіет, сүт, май, ұнтарту, нанпісіру, жарма, кондитерлікөнімдердіөндіру, сондай-ақауылшаруашылығыжануарларынаарналғандайынжемшөптердіөндірубойыншакәсіпорындарменұсынылған.

Бүгінгітаңдаоблыстаазық-түліктауарларының 29 түрінің 15-і бойыншахалықтыңмұқтаждықтарытолығыменжабылуда. Сонымен, ШҚО-да нан, бидайұны, сиыреті, тауықеті, қойеті, балық, күнбағысмайы, шұжықөнімдері, картоп, сәбіз, бұрыш, қырыққабат, қызылша, қызанақжәнеқиярөндіріледі. Облыстажалпықажеттіліктің 80% -жылқыеті, шошқаетіжәнеқарақұмықжармасыөндіріледі. Пияз, сүт, тауықжұмыртқасы, май, айран, ірімшікжәнесүзбе, макарон мен алмаөндірісіоблыстасәл аз. Облысаумағындақант, күрішжәнетұзөндірілмейді.

Облыстыңөңдеушіжәнеазық-түліккәсіпорындарыныңөндірістікқуаттылықтарыбүгінгікүнітәулігіне 80 тонна ет, 521 тонна сүт, 409 тонна дәндідақылдар, 2 166 тонна майлыдақылдартереңөңдеп, ішкінарыққажәнеэкспортқажоғарысапалыдайынөнімдіжеткізугеқабілетті.

Жалпы, біріншіжартыжылдықтаШығысҚазақстаноблысыбойыншаазық-түлікөндірісініңкөлемі 113,1 млрд.теңгеніқұрады, өсуқарқыны 2023 жылдыңтиістікезеңіне 100,5% (112,5 млрд.теңге).

Өңірдегіөңдеусаласыныңкөшбасшыларыөсімдікмайларынөндіретінкәсіпорындардепайтуғаболады. Олароблыстағыазық-түлікөндірісініңжалпыкөлемінің 46% алады. Көлемнің 25% – етөнімдері, 12% – сүтөнімдері, 5% - ұн мен жармаөнімдері.

Ағымдағыжылдыңбіріншіжартыжылдығындаоблыстаөсімдікмайыөндірісініңнақтыкөлеминдексінің (НКИ) 127,9%-ға, етөнімінің – 104,2%-ға, сүтөнімінің – 106,1%-ға, ұн-жармаөнімдерінің- 102,7%-ға, ауылшаруашылығыжануарларынаарналғандайынжемшөптің- 102,2%- ғаөсуібайқалады.

Тиісінше, өсімдікмайыөндірісі29,3% (116 мыңнан 150 мыңтоннағадейін), шұжықөнімдері 16% (4,4 мыңнан 5,1 мыңтоннағадейін), етконсервілері 8,6% (8,1 мыңнан 8,8 мыңтоннағадейін), бидайұны3,4% (37,7 мыңтоннағадейін) құрады 39 мың тонна), сары май 1,2 есе (0,6 мыңнан0,75 мыңтоннағадейін)өсті. Соныменқатар, балмұздақөндірісі 2,2 есеөсті (0,5 мыңтоннадан 1,2 мыңтоннағадейін).

2024 жылдыңбіріншіжартыжылдығындаоблыстабірқатарбағыттарбойыншаақшалайтүрдеөндіріскөлемініңтөмендеуібайқалады. Мәселен, облыстабалықтыөңдеужәнеконсервілеубойынша НКИ 2023 жылдыңсәйкескезеңіменсалыстырғанда тек 58,2% құрады. Бұлреттеөнімөндірукөлемі4,3%-ға - 4,6 млрд.теңгеден 4,8 млрд.теңгегедейінұлғайды.

Жемістер мен көкөністердіконсервілеубағытында да аз көлемалынды. НКИ 94,1% құрады, сондай-ақақшалаймәндеөндіріскөлемінің 7,7%-ға-2,6 млрд теңгеден 2,4 млрд теңгегедейінтөмендеуібайқалады.

Нан-тоқаш, макарон жәнеұннанжасалғанкондитерлікөнімдерөндірісіндеаздаптөмендеубайқалады. НКИ 98,3% деңгейінде. Өндіріскөлемініңақшалайтүрдетөмендеуі 12,5% -4 млрд теңгеден3,5 млрд теңгегедейінжетті.

Өткенжылдыңсәйкескезеңіменсалыстырғандаоблыстақұсетінөндірукөлемі 10% – ға (22,2 мыңтоннадан 20 мыңтоннағадейін), балық – 43,7% - ға (6,4 мыңтоннадан 3,6 мыңтоннағадейін), ірімшік пен сүзбеөндірісінің-11,7% - ға(1,7 мыңтоннадан 1,5 мыңтоннағадейін) төмендеуібайқалады.

Егероблыстыңжалпықайтаөңдеуөнеркәсібітуралыайтатынболсақ, ондаазық – түлікөндірісі ШҚО-да жалпыкөлемнің тек 11%, ал өнеркәсіптікөндірістіңжалпыкөлемінде 9,2% құрайды.

Статистикалықмәліметтергесәйкес, 2024 жылдыңқаңтар-мамырайларындаоблысбойыншаагроөнеркәсіптіккешенөнімдерінің экспорты 148,4 млн АҚШ долларыннемесе 2023 жылдыңсәйкескезеңіменсалыстырғанда 72% құрады. Бұлреттеэкспорттыңжалпыкөлеміндегіөңделгенөнімніңүлесі 64,9% құрады. Агроөнеркәсіптіккешенөнімдерініңимпорты 83,4 млн АҚШ долларыннемесе2023 жылдыңсәйкескезеңіменсалыстырғанда 114% құрады.

АғымдағыжылыӨскеменқаласындақуаттылығыжылына 50 мыңтоннаданастамқайтаөңделгеншикізаттықұрайтынмай экстракция зауытын («ALTAI MAI»ЖШС) салу жоспарлануда. Бұлмайлыдақылдардықайтаөңдеукөлемін 525 мыңнан 700 мыңтоннағадейінұлғайтуға, ал өсімдікмайыныңэкспортын 130 мыңнан 200 мыңтоннағадейінұлғайтуғамүмкіндікбереді. 2024 жылдыңқорытындысыбойыншаөсімдікмайынөндірудіңкүтілетінкөлемі 300 мыңтоннаданасадынемесе 2023 жылдыңдеңгейіне 119% құрайды.

Сондай-ақ, шикізатқуаттылығыжылына 21 600 тонна болатын «NormalWork»дәндідақылдардықайтаөңдеузауытыпайдалануғаберілді.

Соныменқатар, ағымдағыжылыСамарауданындағы «Мамбет» ШҚ базасындақуаттылығыжылына 500 тонна жемшөптітүйіршіктеуцехыныңқұрылысыжүргізілуде.

2026 жылдыңсоңында «Сүттіэкспресс» кәсіпорнындажалпықұны 3 млрд. теңгеболатынсүтөнімдерінөндірудікеңейтужөніндегіжобаныаяқтаужоспарланған.